Mới đây, sự xuất hiện của bộ phim Chốt đơn! - với nữ chính được tạo dựng hoàn toàn bằng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) thay Thùy Tiên - đã làm dấy lên nhiều tranh luận trong giới làm nghề và công chúng yêu điện ảnh.

Có ý kiến cho rằng, Chốt đơn! có thể là bước khởi đầu cho làn sóng sử dụng công nghệ thay thế con người trong nghệ thuật thứ bảy.

Việc này cũng đặt ra hàng loạt câu hỏi về tương lai của ngành điện ảnh Việt Nam trong kỷ nguyên số: Liệu việc ứng dụng AI có làm thay đổi quy trình sản xuất và cấp phép phim? Liệu đây có phải là một “tiền lệ” mới cho ngành điện ảnh? Và làm thế nào để Việt Nam tận dụng cơ hội này vươn tầm quốc tế?

Diễn viên AI được công bố thay thế Thùy Tiên trong phim "Chốt đơn!" (Ảnh: Nhà phát hành cung cấp).

Trao đổi với phóng viên Dân trí, ông Đặng Trần Cường - Cục trưởng Cục Điện ảnh - nhận định rằng, việc sử dụng AI trong quá trình làm phim thực chất là một hình thức ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất phim, nằm trong chuỗi các tiến bộ công nghệ đã được ngành điện ảnh ứng dụng từ lâu.

Theo Cục trưởng, thực tế, điện ảnh là một trong những loại hình nghệ thuật ứng dụng công nghệ kỹ thuật cao, sớm và mạnh mẽ nhất, đặc biệt trong khâu kỹ xảo, xử lý hình ảnh và âm thanh.

“Chúng tôi không coi việc sử dụng AI là yếu tố làm thay đổi bản chất của quy trình làm phim hoặc cấp phép, mà là một tiến trình tự nhiên trong quá trình ứng dụng khoa học, công nghệ vào sáng tạo nghệ thuật điện ảnh.

Mọi tác phẩm dù sử dụng diễn viên thật, kỹ xảo truyền thống hay công nghệ AI không có sự khác biệt nào đều được xem xét, thẩm định và cấp phép theo cùng một quy trình pháp lý minh bạch, nhất quán, bảo đảm đúng quy định của pháp luật”, ông Đặng Trần Cường nói rõ.

Trước thắc mắc: “Việc phim Chốt đơn! sử dụng diễn viên làm từ AI có đặt ra tiền lệ mới cho ngành điện ảnh Việt Nam?”, người đứng đầu Cục Điện ảnh thẳng thắn cho biết: “Việc sử dụng diễn viên tạo bằng công nghệ AI không đặt ra một “tiền lệ” theo nghĩa pháp lý hay quản lý”.

Theo ông Cường, chính điều này lại mở ra một cơ hội mới và đáng khích lệ cho sự phát triển của ngành điện ảnh Việt Nam trong bối cảnh hội nhập công nghệ toàn cầu.

Ông dẫn chứng, với những cảnh quay có độ khó cao thì trước đây cần đến diễn viên đóng thế hoặc kỹ thuật quay đặc biệt nhưng giờ đây, công nghệ AI cho phép đạo diễn chủ động thiết kế hình ảnh, sáng tạo những khung hình vượt ngoài giới hạn vật lý, góp phần nâng cao giá trị nghệ thuật và chất lượng kỹ thuật của tác phẩm.

Cục trưởng Cục Điện ảnh cho rằng, AI không phải là điều gì quá mới mẻ trong ngành điện ảnh thế giới, mà đang là một xu hướng tất yếu.

Việc Việt Nam bắt đầu ứng dụng công nghệ này là một tín hiệu tích cực, cho thấy ngành điện ảnh của chúng ta sẵn sàng thích ứng với chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo và bắt kịp với xu thế phát triển toàn cầu, đúng với tinh thần của Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Ông Đặng Trần Cường bày tỏ: “Từ góc độ quản lý, chúng tôi ủng hộ và khuyến khích các đơn vị sản xuất điện ảnh ứng dụng công nghệ một cách có kiểm soát, đúng pháp luật, vừa bảo đảm chất lượng nghệ thuật, vừa đáp ứng các yêu cầu về quyền hình ảnh, quyền nhân thân và các quy định liên quan”.

Ông Cường nhìn nhận, trong bối cảnh điện ảnh thế giới đang từng bước chuyển mình từ phim nhựa, kỹ thuật số đến trí tuệ nhân tạo, việc Việt Nam mạnh dạn thử nghiệm là điều đáng khích lệ.

Cục trưởng cũng cho rằng, AI mang lại nhiều tiềm năng sáng tạo và lợi ích thiết thực: “Công nghệ này mang đến khả năng sáng tạo không giới hạn: Có thể tái tạo hình ảnh diễn viên, thiết kế cảnh quay phức tạp, mô phỏng các không gian mà trước đây chi phí hoặc điều kiện kỹ thuật chưa cho phép.

Ngoài ra, AI còn giúp rút ngắn thời gian sản xuất, tối ưu hóa nguồn lực - đặc biệt đối với các dự án phim độc lập hoặc có quy mô vừa.

Việc tiếp cận sớm với công nghệ hiện đại cũng góp phần nâng cao chất lượng điện ảnh trong nước và tăng khả năng cạnh tranh với thị trường quốc tế”.

Tuy nhiên, ông cũng cảnh báo rằng sự phát triển nhanh chóng của AI, bên cạnh cơ hội là những thách thức nhất định.

Đầu tiên là có thể phát sinh các vấn đề về quyền nhân thân, bản quyền hình ảnh và đạo đức nghề nghiệp trong việc sử dụng hình ảnh AI, nếu không được kiểm soát tốt.